Προσφέρουμε τρόφιμα –αλλά δεν το βιντεοσκοπούμε!

Ν’ αρχίσω απ’ τα καλά ή τα κακά νέα; Ας το πιάσω απ’ τα δεύτερα: η λίστα των ατόμων και των οικογενειών που απευθύνονται στο Δίκτυο Αλληλεγγύης Βύρωνα για βασικά είδη διατροφής όπως το ελαιόλαδο, τα ζυμαρικά, τα όσπρια, η ζάχαρη, ο καφές και το αλάτι, μεγαλώνει με ρυθμούς που κανείς απ’ όσους πήραν την πρωτοβουλία για συλλογή και διανομή τροφίμων στη γειτονιά μας δεν υποψιαζόταν ένα μήνα πριν.



 Γνωρίζαμε βέβαια ότι στη μνημονιακή Ελλάδα πολύς κόσμος βιώνει –ίσως για πρώτη φορά στη ζωή του– την παραλυτική και ισοπεδωτική αίσθηση της φτώχειας, αλλά κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού, εκεί που στοιβάζονται οι τρίτες και τέταρτες σκέψεις, το στερεότυπο του «ξεδοντιασμένου, ρακένδυτου, από πάντα φτωχού, γέροντα ή γερόντισσας», με τους οποίους καλώς πράττουν και ασχολούνται «ειδικού τύπου οργανώσεις», δεν έλεγε να καταρρεύσει. Η φυσική επαφή μας τις τελευταίες 30 περίπου μέρες με τους ανθρώπους που ήρθαν να ζητήσουν έμπρακτη συμπαράσταση στις οριακές στιγμές που περνάνε, ήταν παραπάνω από αρκετές για να κομματιάσουν το κλισέ. Η νέα φτώχεια έχει πρόσωπο και ονοματεπώνυμο: είναι «ο από πάνω που στάζει η γλάστρα του στο μπαλκόνι μας», «οι γονείς του μικρού που κάνει παρέα το παιδί στα αγγλικά», συχνά δε οι ίδιοι μας οι σύντροφοι. 

Κι εδώ τελειώνουν τα κακά νέα. Γιατί η θέρμη με την οποία ανταποκρίθηκαν πάρα πολλοί κάτοικοι της γειτονιάς, τόσο στην έκκληση για προσφορά τροφίμων (επίσης ρούχων, παιχνιδιών) όσο και στην πρόσκληση για την ιδρυτική Ανοιχτή Συνέλευση ενός μόνιμου, καλά οργανωμένου και με σταθερή παρουσία στη γειτονιά Δικτύου Αλληλεγγύης στο Βύρωνα, ήταν πρωτοφανής και άκρως ενθαρρυντική.

Η πολύτιμη εμπειρία του Δικτύου Αλληλεγγύης Βύρωνα
Τα τρόφιμα που έφερε και φέρνει ο ίδιος ο κόσμος μάς έχουν επιτρέψει αυτή τη στιγμή να συνεισφέρουμε σε τακτική βάση στο οικογενειακό τραπέζι 30 εγγεγραμμένων στη λίστα αλληλεγγύης με διατροφικά είδη πρώτης ανάγκης –κάποια απ’ αυτά πολύ ακριβά, όπως το ελαιόλαδο. Κόντρα στα «θεαματικά πυροτεχνήματα» (άπαξ διανομή σε κεντρικές πλατείες που λειτουργούν μόνο ως χυδαία διαφήμιση του «δωρητή»), κόντρα στον πλήρη εξευτελισμό της ανθρώπινης ύπαρξης (που υποτίθεται ότι  βοηθάς) στο βωμό του ωμού πολιτικού οφέλους (γιατί τι άλλο μπορεί να θεωρηθεί η θρασύτατη βοντεοσκόπηση ατόμων την αυστηρά προσωπική στιγμή που δέχονται τη βοήθειά σου, και η δημοσιοποίηση, στη συνέχεια, των βίντεο αυτών;), και κόντρα στη βεβήλωση της ίδιας της ζωής (με πρωτοφανούς βαρβαρότητας ρατσιστικές συμπεριφορές, όπως η άρνηση τροφής σε πεινασμένο λόγω …εθνικότητας), το Δίκτυο Αλληλεγγύης Βύρωνα επιλέγει πρακτικές στον αντίποδα της ακροδεξιάς παρωδίας:

1. Η λίστα του είναι κρυφή και τα ονόματα που την απαρτίζουν είναι γνωστά μόνο στους ανθρώπους που χειρίζονται τη διανομή τροφίμων, με τη σύμφωνη γνώμη των συμμετεχόντων (η διακριτικότητα γεννά σχέσεις εμπιστοσύνης).

2. Η μόνιμη, προσωπική επαφή μας επιτρέπει όχι μόνο να ενισχύουμε συστηματικά, με συγκεκριμένη περιοδικότητα, και άρα ουσιαστικά τους ανθρώπους, αλλά και να γνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητες κάθε νοικοκυριού (δεν μπορείς λόγου χάρη να «χαρίζεις» ένα τσουβάλι ζάχαρη σε ζευγάρι διαβητικών –να το κάνει τι;).

3. Τα πακέτα μας δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο διακριτικό που να «φωνάζει» ότι είναι πακέτο από το Δίκτυο Αλληλεγγύης Βύρωνα. Οι έχοντες ανάγκη μπορούν να έρθουν, να το πάρουν και να φύγουν χωρίς να …ενημερωθεί επ’ αυτού όλη η γειτονιά (ας μην ξεχνάμε ότι –κακώς, κάκιστα– είναι χαρακτηριστικό των καπιταλιστικών κοινωνιών η φτώχεια να θεωρείται «ρετσινιά», και είναι πολλοί οι συνάνθρωποί που τη βιώνουν ως «προσωπική ήττα»).

4. Δεν ενθαρρύνουμε την παθητικότητα και την ανάπτυξη σχέσεων εξουσίας μεταξύ εκείνου που προσφέρει και εκείνου που δέχεται την προσφορά. Αντιθέτως, παροτρύνουμε την ενεργοποίηση όσων μπορούν να έχουν φυσική παρουσία (ας κρατήσουμε κατά νου ότι υπάρχουν και άρρωστοι ή κατάκοιτοι) ως ισότιμα μέλη του Δικτύου Αλληλεγγύης. Είναι τόσες οι δουλειές που συνεπάγεται ένα τέτοιο Δίκτυο, που τουλάχιστον εδώ φτάνουν για όλους…

Η αλληλεγγύη δεν είναι μόνο τρόφιμα 
Το ότι αποκτάμε σιγά σιγά μια εμπειρία στο επισιτιστικό πεδίο δεν σημαίνει ότι θεωρούμε πως η αλληλεγγύη αρχίζει και τελειώνει σ’ αυτό. Ούτε βέβαια ότι την ανακαλύψαμε εμείς. Ήδη στο Βύρωνα λειτουργούν πρωτοβουλίες πολιτών, όπως οι Πολίτες του Βύρωνα, που εδώ και καιρό προσπαθούν να παρακάμψουν τους μεσάζοντες και να φέρνουν τρόφιμα σε τιμές παραγωγού. Αλλά και το Κοινωνικό-Πολιτιστικό Κέντρο Βύρωνα, που από πέρυσι δραστηριοποιείται στον τομέα της ενισχυτικής διδασκαλίας, παρέχοντας δωρεάν μαθήματα σε έλληνες και μετανάστες). Υπάρχουν αυτές και θα γεννιούνται και νέες πρωτοβουλίες, καθώς γκρεμίζονται όλες οι κοινωνικές δομές, συμπεριλαμβανομένων και των τομέων της υγείας, της στέγασης κ.ά. Σκοπός και στόχος του Δικτύου Αλληλεγγύης Βύρωνα είναι, εκτός από τη διασύνδεση προσώπων, να αποτελέσει πεδίο δικτύωσης και χώρων/πρωτοβουλιών, ώστε όλοι μαζί να συνεισφέρουμε στο μάξιμουμ στην κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών των κατοίκων της γειτονιάς.

Αντίσταση κι αλληλεγγύη είναι η δική μας απάντηση στην κρίση. Και όταν ενεργοποιούμαστε όλοι μαζί, μην το αποκλείετε να κάνουμε και θαύματα…

Χριστίνα Τσαμουρά 
REDNotebook